اهمیت تاریخی و نقد ترجمة مجمع‌الخواص

author

  • سجاد حسینی دانشجوی دکتری تاریخ محلی دانشگاه اصفهان
Abstract:

تذکرة ادبی مجمع‌الخواص‌‌ را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام‌‌پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران‌سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم‌بر گروه‌‌های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می‌‌دهد. هم‌چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلاطین و شاهان عثمانی و گورکانی و خان‌های اوزبک در آیینة مجمع‌الخواص‌‌ مشاهده می‌شود. صادقی بیگ در تبریز به دنیا آمد و هنر نگارگری را در نزد استادان این هنر آموخت. جریان حوادث سیاسی موجب حضور او در تختگاه‌‌های قزوین و اصفهان شد، ازاین‌رو با بسیاری از اعاظم سبک تبریز، قزوین، و اصفهان ارتباط یافت و نام و سرگذشت برخی از آنان را به‌سبب طبع شعریشان در مجمع‌الخواص‌‌ گرد آورد. این مقاله بر آن است تا علاوه‌بر تبیین اهمیت این تذکره در تاریخ‌نگاری عصر صفوی، برخی از کاستی‌‌های ترجمة آن را به نقد بگذارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اهمیت تاریخی و نقد ترجمة مجمع الخواص

تذکرة ادبی مجمع الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم بر گروه های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می دهد. هم چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلا...

full text

اهمیت تاریخی و نقد ترجمه مجمع الخواص

تذکره ادبی مجمع الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجسته عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم بر گروه های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می دهد. هم چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلا...

full text

اهمیت و ضرورت ترجمة متون تاریخی عثمانی به زبان فارسی (مطالعة موردی تاریخ عثمان‌پاشا)

بعد از زبان عربی و فارسی سومین زبان جهان اسلام ترکی است. ازاین‌رو، عالمان و اندیشمندان عثمانی در کنار تألیف آثار به ترجمة متون از عربی و به‌ویژه‌‌ فارسی به ترکی عثمانی نیز پرداختند. از قرن دهم به بعد بیش از صدها اثر مهم از فارسی به ترکی عثمانی ترجمه شده است. این روند هنوز در ترکیه ادامه دارد. اما درست برعکس این روند، تعداد متون ترجمه‌شده از ترکی عثمانی به فارسی به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد. ...

full text

اهمیت و ضرورت ترجمة متون تاریخی عثمانی به زبان فارسی (مطالعة موردی تاریخ عثمان پاشا)

بعد از زبان عربی و فارسی سومین زبان جهان اسلام ترکی است. ازاین رو، عالمان و اندیشمندان عثمانی در کنار تألیف آثار به ترجمة متون از عربی و به ویژه فارسی به ترکی عثمانی نیز پرداختند. از قرن دهم به بعد بیش از صدها اثر مهم از فارسی به ترکی عثمانی ترجمه شده است. این روند هنوز در ترکیه ادامه دارد. اما درست برعکس این روند، تعداد متون ترجمه شده از ترکی عثمانی به فارسی به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد. تن...

full text

نقد و بررسی تصحیح ترجمة الخواص زواره‌ای

ترجمة الخواص، تفسیرِ علی بن حسن زواره‌­ای، در 1394ش، به تصحیح منصور پهلوان منتشر شده است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی و نقد تصحیح یاد شده، به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که میان متن مصحَّح و نسخۀ اساس و نسخه‌های دیگر ترجمة الخواص اختلاف‌هایی اعم از حذف و اضافه، تصحیف، تغییر و جابجایی واژه‌ها و تغییر در ساختار عبارت‌ها وجود دارد و مصحِّح از بیان ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 23

pages  67- 85

publication date 2012-03-08

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023